نژادپرستی نوین در قالب فوتبال

در دوران بچگی پرسپولیسی بودم. دلیل حوبی هم داشت. مادرم یک پرسپولیسی تیر بود. از آنها که در دوره ی جوانی عکس بازیکن های پرسپولیس را توی یک دفتر می چسباندند و نگه می داشتند. خودش می گفت اون زمان پرسپولیس "مردمی" بود و تاج  "شاهی". معلوم بود باید طرفدار کدوم یکی باشی. هنوز هم گاهی به استقلال می گوید تاجی. پدرم هم پرسپولیسی است. البته پرسپولیسی بودنش را فقط وقتی می فهمی که تیم، 2 یا 3 گل عقب باشد و زمانی برای جبران گل های خورده وجود ندارد. چنان با استرس بازی را دنبال می کند که من هم نگران می شوم .  با این اوصاف طبیعی است که  بچه ها در این فضا خواهی نخواهی  پرسپولیسی و حتی فوتبالی شوند.

من ولی هیچ وقت عاشق فوتبال نشدم . به نظرم حتی والیبال هیجان بیشتری داشت. اما بر حسب وظیفه ی فرزندی برای استقلالی ها کری میخواندم و بازی های پرسپولیس را دنبال می کردم. حتی فکر کنم عکس کعبی را هم به دیوار اتاق زده بودم. گرچه به نظرم همان موقع هم با نفس "طرفدار" پرسپولیس بودن یا نبودن مورد داشتم . چرا که نه ؟ خوب استقلال که بازیکنان بهتری داشت ! بعضا حتی سپاهان گاهی بسیار بهتر از هر دوی این ها ظاهر می شد و من چون اصفهانی نبودم ، طبق یک قانون نوشته نمی توانستم هوادار متعصب این تیم باشم !

 یادم هست که در مدرسه ی دخترانه ی ما بچه ها بازی های ایتالیا و اسپانیا را پیگیر بودند . حتی به خاطر دارم که سر " آ ث رم"و "آ ث میلان" و بارسا و رئال و اینها با هم بحث و جدل هم داشتند. روی دیوار برای هم شعار میزدند و دستبند های خاص دست می کردند. من فکر می کردم که لابد از قیافه یا بازی یک بازیکن خاصی خوششان می آید و طرفدار تیم او شدند . این طوری همه چیز منطقی از آب در می آمد. ولی خوب وقتی که بازیکن ها تیمشان را عوض می کردند باز هم بچه ها دست از طرفداری آن تیم خاص نمی کشیدند. 

درک این مساله که در ایران، هوادار متعصب یک تیم خارجی باشی از ظرفیت من خارج بود و هست. من حتی طرفداران شهرستانیِ  پرسپولیس - استقلال را که تیم های تهرانی هستند  هم نمی فهمم چه برسد به تیم های خارجی . خوب چه فرقی می کند بارسلونا ببرد یا رئال . مثلا بچه محل های ما در آن ها بازی می کنند؟؟ سرمربی اش آشنای قدیمی است ؟؟ دلیلش جیست جز این که یک بار طرفداری کرده اند و دیگر انگار معتادش شده اند؟؟

این مساله که شاید به نوعی از کودکی با آن درگیر شده بودم، به  شدت من را درگیر خودش کرده بود. این که چرا مردم طرفدار متعصب تیمی می شوند که لزوما هیچ نقطه ی اشتراکی هم با آن ندارند و در همه صورت از آن حمایت می کنند ؟؟ توجه کنید که تیم های ملی و شهرستانی در این مساله جای نمی گیرند. من ایرانی هستم و  طبیعی به نظر می رسد که بخواهم تیم ایران موفق باشد.  اصفهانی هستم و تیم شهرم را که اکثرا از اصفهانی ها استفاده می کند تشویق می کنم . کاتالونیایی هستم و چون سر جنگ با دولت مادرید دارم، از بارسلونا در برابر رئال، تا پای جان حمایت می کنم . این ها همه قبول است و قابل درک هستند تا حدی. (رجوع به پی نوشت) اما این که من به عنوان یک تهرانی ، یک ایرانی ، روی میلان غیرت داشته باشم مثلا، برایم غیر عادی بود!

چند وقت پیش که بیشتر فکری شدم سر این قضیه، و یادم نیست سر چه چیزی به آلمان هم فکر می کردم ، یک هو انگار یک سری نقاط اشتراک بین نازیسم و نژادپرستی و فوتبال و اینها برایم روشن شد. 

 نژاد پرستی یعنی تعصب بی پایه و اساس بر روی یک نژاد و قوم خاص که حتی می تواند منجر به دعوا و جنگ با دیگر نژاد ها بشود . یک تعصب کورکورانه و ابلهانه که با تولد و رابطه خونی آغاز می گردد . تعصبی که نمی گذارد خوبی و توانایی دیگر نژاد ها را ببینی. حالا خوب دقت کنید !! در فوتبال، شما به یک دلیل اولیه که می تواند انواع مختلفی داشته باشد، طرفدار یک تیم خاص می شوید . مثلا شاید مثل من به خاطر مادر و پدر پرسپولیسی ، شاید به خاطر قیافه ی یک بازیکن، آن هم بازیکنِ 20 سال پیش ، شاید به خاطر یک و فقط یک بازیکن خوش تکنیک که الان دیگر در تیمی دیگر توپ می زند حتی و غیره . بعد ولی به مرور دلیل اولیه فراموش می شود و فقط و فقط تعصب روی آن تیم در وجود آدم می ماند. کری خواندن برای تیم های دیگر ، رفتن به استادیوم به قیمت های گزاف، دعوا و زد و خورد با طرفداران تیم حریف ، بروز رفتارهای خارج از عرف مانند کندن صندلی ها و آسیب رساندن به اتوبوس ها و غیره و غیره و غیره . 

به نظرم می توان خیلی راحت، فوتبال و طرفداری هوادارن آن را که در هر حالتی دست از تیم مجبوبشان (؟؟؟ تیم محبوب واقعا ؟؟ تیمی که حتی مثلا به دسته دو سقوط کرده چه طوری محبوبیت دارد هنوز ؟؟ ) بر نمی دارند را نوعی خرده نژاد پرستی مدرن تعریف کرد که تمام عواقب وخیم نژاد پرستی را نیز در مقیاس کوچکی به نمایش می گذارد .

خلاصه کلام آن که : من همان قدر که نمی فهمم چرا هیتلر جهان را به خاطر ژرمن ها به آتیش کشید ، نمی فهمم چرا پرسپولیسی ها بعد از باخت در دربی استادیوم را به ورطه نابودی کشاندند !؟؟

والسلام 

پی نوشت : تعصبی که مثلا یک ایرانی روی تیم ملی خودش دارد هم برای من جای سوال است، ولی این سوال پارامترهای متفاوتی دارد که شاید زمانی دیگر و در بحث جهانی شدن برای خودم طرح کنم !

پیوست شماره 1 - تاریخ 1392/9/18

با ریحانه صارمی سر این موضوع حرف زدم. البته به صورت اس ام اسی . به چند تا سوال رسیدیم .

1- هویت چیست و از چه عواملی نشئت می گیرد ؟

2- نژاد پرستی چیست ؟

3- چه زمانی از هویت به نژاد پرستی می رسیم ؟؟