کل الیوم العاشورا و کل العرض کربلا

همیشه یک مشکلی داشتم موقع خواندن کتاب های شریعتی و نادر ابراهیمی که نمی دانستم چیست. می فهمیدم که حرف های خوبی می زنند اما به هنگام خواندنشان حال خوبی نداشتم. مدت ها طول کشید تا بالاخره و با شنیدن صدای پیام دهکردی موقع خواندن یک عاشقانه ی آرام ایراد کار را فهمیدم. شریعتی و نادر ابراهیمی فقط حرف نمی زنند. داستان و تفسیر و تحلیل را ساده و کلیشه ای تحویلت نمی دهند. بلکه روی ه :. 8' کلمه، هر نقطه، هر ویرگول، هر فاصله و هر جمله فکر، و با تک تکشان بازی کرده اند. گویی تلاش کرده اند تا سخن گفتنِ آنهایی را که با تمام اعضای بدنشان، با هر دو دست، با چشم ها، با حرکت صورت، جست و خیز بدن و با همه و همه ی وجودشان برای شما خطابه می کنند را در قالب کلمات، در چهارچوب نوشته ها، و در تنگنای کاغذ و چاپ بیاورند.

شریعتی را باید با صدای بلند خواند. باید ریتم صدا را به اقتضای هر کلمه تند و کند کرد. جایی که لازم است صدا را بلند کرد، جایی که واجب است صدا را پایین آورد. باید یک جا دستت را محکم بالا ببری و جایی د :8 .9گر دست هایت را مشت کنی حتی گاه خوب است صدایت را بلرزانی. یک وقت ها لازم است مکث کنی. یک موقع حرام است اگر بدون نفس، یک جا و پشت هم عبارت های پر مغزش را ادا نکنی. شریعتی را باید بلند بلند خواند نه در ذهن، نه در گوشه ای تاریک در خانه. باید با موسیقی متن خواند. باید حس گرفت و برای لحظاتی در جلد کلمات فرو رفت و نقش جمله ها را بازی کرد. باید بخواهی که رعشه بگیری و شاید هم اشک جلوی چشمانت را بگیرد . و من چقدر دیر این موضوع را فهمیدم. 

شب بود و از مراسم عزاداری بر می گشتیم. پدرم ایستاد تا با سخنران مجلس کل کل کند. به من گفت در ماشین منتظر بمانم. یک ربعی گذشت و نیامد. کاری نداشتم. کتاب حسین وارث آدم را برده بودم که اگر سخنران خوب حرف نزد، به جایش کتاب بخوانم. چراغ ماشین را زدم. کتاب را باز کردم. شهادت، صفحه ی 143 . تنها و در ماشینی که صدا از آن بیرون نمی رود. شروع کردم به بلند بلند خواندن : 

" پیام الهی در قرآن نیست، در اینجاست{مغز و قلب} . علی در محراب مسجد کوفه نبود، اینجاست. همه آنهایی که کشتیم، همه آنجاهایی که فتح کردیم، همه آن صف ها که شکستیم، همه آن سلاح ها وسنگر ها که گرفتیم! [صدای ناخودآگاه اوج گرفته ام یکهو پایین می آید] آری! [آرام ] همه از آن حقیقت بود و آزادی و عدل، اما حق خواهی و آزادی طلبی و عشق عدالت همچنان هست و همچنان در این دو خانه اصلی خویش دست اندرکارند. [باز اوج می گیرم ، انگشت اشاره را مدام و محکم به سمت مخاطب نامرئی نشانه می روم [ این دو خانه را باید ویران کرد، این دو کانون زاینده آتش و تابنده روشنی و آفریننده قدرت و حرکت، دو سرچشمه جوشش ابدی و خروش ابدی را باید سرد کرد، خشکانید، آنگاه می توان ماند و می توان آسود.

ادامه می دهم : [ با صدای راوی گونه]

تاختن آغاز شد، بسیج نیرو برای درهم کوفتن دو پایگاه اصلی خطر، دو کانون واقعی انفجار و اشتعال: قلب ها، مغزها! اما این نبرد را سلاح و سپر و تیروکمانی دیگر باید، سپاهی دیگر و سیاست و طرح و تدبیری دیگر و فرماندهان و فاتحانی دیگر.

دم آخر در وطن

مهاجرت موقتی حتی تحت عنوان ادامه ی تحصیل، برای کسی که خصومت چندانی با مملکت و اطرافیان و فرهنگش ندارد، مثل یک مرگ زودهنگام است . دست کشیدن از شهری که در آن بزرگ شدی، خانواده ای که از صمیم قلب دوستشان داری، دوستانی که دنیای بدون آن ها برایت غیر قابل تصور است و زندگی ای که سالها طول کشیده است تا برای خودت ساخته ای مثل یک خودکشی است . یک "خود"کشی انتزاعی. و من روز به روز به این مرگ نزدیک تر می شوم . حال مریضی را دارم که دچار بیماری صعب العلاجی است و فی الحال تنها تجویز پزشکان برایش "لذت بردن" از این "دم آخر " است. 

و من این "دم آخر" در ایران ،در تهران را غنیمت می شمرم. از هر کاری حتی تاکسی سوار شدن، از هر هوایی حتی همین هوای آلوده و از هر صحنه ای حتی میدان در هم بر همِ توپخانه در این شهر دوست داشتنی لذت می برم. یا بهتر است بگویم "سعی می کنم" لذت ببرم. تلاش می کنم همه چیز را با جزییات در ذهنم ضبط و ثبت کنم . هر آن چه را که دوست داشتم و دارم انجام بدهم . احتمالا یک روز به دست فروشی در مترو بروم. ساعت ها زیر نم باران در ولی عصر قدم بزنم. بروم دانشکده ی علوم اجتماعی و خودم را جعلی بچپانم میان دانشجوهای جامعه شناسی و بحث هایشان که احتمالا هرگز در بلاد کفر تجربه نخواهم کرد و غیره و غیره و غیره. 

اصولا زندگی را زیباتر گذران می کنم و زندگی هم با من زیباتر تا می کند. و بسیار بسیار خوشحالم که واحد کم برداشتم تا جا برای انجام هر کار که هوسش می آید باشد . 

خوشم می رود و امیدوارم همچنان خوشم برود در این دو سال که یحتمل منتهی می شود به admission گرفتن . 

پی نوشت 1 : در این چند وقت حتی عجیب به شلنگ دستشویی علق خاطر پیدا کرده ام. احتمالا می دانید که در فرنگ، دستشویی ها شلنگ آب ندارند. حتی تصورش هم کابوس است.  از یک شلنگ هم نباید غافل شد، تو خود حدیث مفصل بخوان از مجمل . 

پی نوشت 2 : یک پست بلند بالا نوشته بودم در توصیف خانه کودک ناصر خسرو. با وسواس زیاد تک تک بچه ها را توصیف کرده بودم که متاسفانه به علت "خطای سایت پرشین بلاگ " در هنگام ارسال، از بین رفت. پست خوبی بود که همت مجدد می خواهد نوشتنش . 

یک عهد شخصی

محرم سیاسی ترین ماه جهان اسلام است. ماهی که برای مظلومیت ، برای مبارزه با بیداد، برای رساندن فریاد عدالت ، آزادی خواهی و حریت خون داده شد.

از پارسال با خودم عهد کردم که به یاد تمام مظلومیت های ماضی و مضارع، تمام اسیران در بند و حصر ، ده روز، فقط ده روزِ اول محرم سیاه بپوشم و روزه بگیرم و اگر خدا بخواهد تمام صوابش را هم نذر آزادی بیان و عقیده ، نه فقط در مملکتم که در جهان بکنم . نذر آرامش نداشته ی ایران بکنم. نذر بهبود زندگی بشریت، نذر گسترش آگاهی میان تمام تنگ نظران داخل و خارج .

خدایا قسم به عزیزترین هایت حاجتمان را برآورده کن . 

آمین 

رفع حصر از "دغدغه" موسوی

دیروز رفتیم به دیدار خاتمی . گرچه بسیار بی کلاسی و سطحی است که بگویم ذوق زده بودم ولی ابایی ندارم که این مساله را بیان کنم . حرف های خوبی زده شد که علی الحساب کاری به آن ها ندارم جز یکی شان . یکی از دوستان شورا عمومی در خلال حرف هایش گفت که حصر موسوی و رهنورد و کروبی صرفا حصر سه عزیز نیست که حصر افکار و اندیشه های آزادی خواهانه است . امروز هم پوریا عالمی در فیس بوکش نوشته بود که گرچه همه فحش خواهند داد ولی مرگ ١۴ سرباز عزیز در مرزها بیش از هتک حرمت به دخترهای موسوی برایش اهمیت دارد . ربط این دو حرف بالا ( پوریا عالمی و دوست شورا عمومی ) چیست ؟ این طور شروع می کنم . من نه به عنوان یک آدم خوب یا روشنفکر یا هرچی ، که به خاطر ذاتم و خانواده ام دغدغه ی فقر را از همان کودکی داشتم . پدرم استاد است و وضع مالی بدی نداریم حقیقتا ولی زندگی لوکس که نه ، حتی کمی مرفه هم برایم غیر قابل تصور است. در حوزه ی خورد و خوراک البته خوب خدا رو شکر فراوانی نعمت است ولی پوشاک و ایاب و ذهاب و اینها همه ساده بوده و هست . اولین بار که کفش گران خریدم به قیمت ١۴٠ هزار تومان به سال ٨٧ را هیچ وقت یادم نمی رود . دم عید بود و خوشحال و شاد کفش را نشان پدرم داد که قیمتش را پرسید ، جواب که دادم بدون هیچ لطافتی پرتش کرد کناری و گفت خجالت بکش ، حقوق یک ماه یک کارگر ١۴٠ تومان است . این یکی از ده ها مورد این چنینی است . همین ها و خیلی مسایل شخصیتی باعث شد که فقر و وضع معیشتی مردم برایم زجرآور باشد تا حدی که سال دوم دانشگاه نیمچه افسردگی هم بگیرم . حتی شاید تنها جمله ای که از موسوی در ذهنم ماندگار شد این بود :" سرنوشت مردم ایران فقر نیست " . فقر البته یکی از مشکلات بوده و هست . دغدغه ی امروزم کل وضعیت زندگی و دردهای مردم است . تاکید می کنم که افتخار نمی کنم و اصلا هم نمیخواهم ادعای خفنی بکنم و فقط این جا مطرحشان می کنم که آرام شوم. خلاصه ی کلام این که اولویتم در زندگی ، تلاش برای برطرف کردن این مشکلات است . چطور و چگونه خودش بحث جدای است که شاید یک روز به لطف الهی کشفش کنم ولی الان متاسفانه درش درمانده ام ، پس بی خیال آن . غرض از اشاره به این دغدغه این بود که بگویم بی رودربایستی اقتصاد مملکت و اوضاع اجتماعی و این ها هزار بار برایم مهمتر از رفع حصر است . حالا می خواهم برگردم به حرف اون دو عزیز در اول مطلب . رفع حصر موسویِ حقیقی وقتی که هنوز جامعه در بحران است چه مشکلی را حل می کند جز چند روز پایکوبی ؟!؟ سیاست داخلی را بهمبود می بخشد ؟ سیاست خارجی ؟ اقصاد !؟ اجتماع !؟ چه می خواهد بکند با این ویرانه ؟! خداست نعوذ بالله !!؟ موسوی هم انسان و با توانایی های یک اسان و با اخلاق. سوپرمن که نیست . من نمیگویم آزاد نشود خدایی نکرده ، فکر رفع حصر هم آدرنالین خونم را به سقف می رساند ولی آیا واقعا مطالبه ی حداکثری ما رفع حصر به معنی حقیقی آن است ؟ چرا چون دانشجوییم و مثلا قشر آگاه ، برای متمایز نشان دادن خودمان الویت اقتصاد و سیاست خارجه را باید بگذاریم بعد از رفع حصر ؟! اصلا مگر خود موسوی برای حل همین مشکلات نیامده بود ؟! اگر پیرو واقعی هستیم نباید به جای امضا جمع کردن و اینها بیشتر سعی در انتشار تفکر او در جامعه داشته باشیم ؟!؟ سعی کنیم رفع حصر از آگاهی و روشنگری در بین عوام داشته باشیم !؟ عوام هم نه ، همین دوستان و آشنایان خودمان ! چرا باطن را فدای ظاهر می کنیم ؟! چرا بت سازی می کنیم و به جای آن که سعی در ترویج آموزه های بتمان داشته باشیم ، سرگرم مناسک پرستش می شویم ؟! ١۴ نفر در مرزها کشته شدند . ١۴ سرباز که احتمالا با کلی خنده و شوخی که اطرافیانشان بدرقه ی کله ی مچل و تیپ ضایعشان کرده ، خجسته وار رفته اند اجباری . آش خور های که به خون کشیده شدند و فضای مجازی پر بود از لعن و نفرین هایی که به ..... کاش می شد بنویسم به تروریست ، قاچاقچی و غیره ولی درستش این است : لعن و نفرین هایی که به سیلی زنندگان دختران میرحسن می فرستادند . نهایت واکنش هم به اعدام آن ١۶ نفر بود که ای وای چرا اعدام و انتقام و خاک بر سرشان . و من چقدر دلم به حال خودمان و موسوی و کروبی سوخت . سوخت چون حس می کنم تفکرش غریب است و عزلت نشینی اختیار کرده . غریب است چون همه فقط صدا بالا می بریم و خودمان کاری نمی کنیم . لابد می پرسند خودم چه می کنم ؟! منم هیچ متاسفانه ولی لااقل با وجود عشقی که به کفش خریدن دارم ٣ سال بیشتر است که کفش نو نخریده ام و این آخری هم رو به زوال است نافرم . گوشی ۶ سال پیشم را دارم و ویولن ١٠٠ تومانی ام . خرید رفتنم محدود شده به تک و توک مانتو خریدن . من کاری نمی کنم ولی حداقلبا خودم هر روز حرفهای موسوی را دوره می کنم . دوست دارم وقتی از حصر برگشت بگویم از ٨٨ زمان برایم ثابت شد ، خوشی هام پوچ شد و از کنار هر دستفروش که رد شدم اشک در چشم هایم حلقه زد . دوست دارم بگویم رای دادم چون نمی توانستم ببینم کشوری کن به خاطرش ١٠٠٠ روز حصر را به جان خریده از هم بپاشد . دوست دارم بگویم فهمیدم دردش داد و بیداد و قال و مقال سیاسی نبود ، دردش آدم ها بودند . دردش همین سربازهای جان بودند که پرپر شدند .همین پدرانی که زیر بار فشار اقتصادی غم خم کردند .دوستدارم بگویم موسوی برای من در کوچه ی اختر حبس نشد . تفکرش طر تمام خیابان های شهر برایم چشمک میزد . من هرگز خجالت نمیکشم که بگویم نامه دادن و عکس پروفایل عوض کردن برایم مفهوم ظاهرگرایی دارد . مثل کسی که به حجاب گیر بدهد و ایمانش متزلزل باشد . دوست دارم اعتراف کنم حساب تعداد روزهای موسوی را نگه نمی دارم. دوست دارم بگویم از او بت نمیسازم . و دوست دارم به همه بفهمانم که یک روزی یک عالم جوان جان برکف برای امام که امروز سمبل دیکتاتور شده است شهید می شدند و امروز همان جوان ها می گوسند عشق به امام کورمان کرد . باعث شد نقادی را کنار بگذاریم و مسبب حکومت فعلی باشیم . درس بگیریم . و کاش دغدغه ی موسوی را به قلبمان ببریم نه خودش را .

تمایز / بوردیو / میدان ها

یک جلسه رفتم سر کلاس جامعه شناسی هنر سارا شریعتی و همون جا برای اولین بار با "تمایز" تیوری بی نظیر بوردیو آشنا شدم که از همون روز ، حتی کمتر از ٢۴ ساعت بعدش برام کاربرد پیدا کرد و الان به یکی از مهمترین دانسته هام تبدیل شده . وقت نکردم کتاب حجیمش رو بخونم هنوز، برای همین به جای اینکه از خودم یه توضیح تولید کنم ، گشتم یه خلاصه ای ازش پیدا کردم که اینجا بزارم . بوردیو یکی از اندیشمندان معا صر (1930-2002)علاقه مند بود این اندیشه را بسط دهد که انسان ها عاملان فعالی هستند که سر نوشتشان به تمامی در دستان خودشان نیست و سعی داشت نظریه ای را طرح کند که جایگاه ساختار های اجتماعی را در اعمال فشار به افراد نادیده نگیرد . ساختار اجتماعی نقطه عزیمت تحلیل اجتماعی بوردیو است .از نظر او انسان ها به لحاظ ساختاری در فضای اجتماعی چند بعدی اند .بوردیو در این فضا ی اجتماعی از میدان ها سخن می گوید . میدان ها از نظر او از جایگاه هایی تشکیل شده که عاملان اجتماعی آن ها را تصرف می کنند. مرتبه اجتماعی و قدرت خاص که در میدان مشخص به عاملان نسبت داده می شود در وهله ی اول به سرمایه خاصی بستگی دارد که آن ها می توانند به کار اندازند . سرمایه به منابع یا قابلیت هایی در اختیار فرد اشاره دارد که از نفوذ اجتماعی یا رواج بر خوردار است .میدان به سرمایه متکی است .افرادی که با داشتن سرمایه در این میدان عمل می کنند از پشتیبانی بیشتری برخوردارند . این سرمایه به دو شکل می تواند نمود یابد و آن سرمایه فرهنگی و سرمایه افتصادی است .گروه هایی که بیشترین سرمایه فرهنگی را دارند روی تحصیل فرزندان خود وروی فعالیت های فرهنگی سرمایه گذاری می کنند و گروه هایی که بیشترین سرمایه اقتصادی را دارند سرمایه گذاری فرهنگی و تحصیلی را به نفع سرمایه گذاری اقتصادی کنار می گذارند . گاهی برای حفظ سرمایه در یک وضعیت می توان یک نوع سرمایه را به نوع دیگر تبدیل کرد .برای مثال آن بخش از طبقه بالا که سرمایه اقتصادی بیشتری دارند به صورت فزاینده از نظام آموزشی برای تضمین باز تولید اجتماعی خود استفاده می کنند .به همین دلیل است که سرمایه تحصیلی هر فرد در هر مقطع معین نشانگر سطح اقتصادی و اجتماعی خانواده خاستگاه است . مدرک تحصیلی منجر به دستیابی به شغل معینی می شود و این شغل باعث می شود فرد به سرمایه فرهنگی دست یابد ..بین شغل و سرمایه فرهنگی رابطه وجود دارد ولی یک اصل حقیقی دیگر این رابطه را تحت الشعاع قرار می دهد و آن تاثیر محیط های شغلی لست . در این محیط ها شرایط وجودی شغل مثل سرو صدا –دوره های زمانی کار –وقت فراغت و شکلی از روابط افقی و عمودی در کار باعث می شود افراد در یک محیط شغلی از هم متمایز شوند مثل کارکنان تجاری و دفتری .درست است که مدرک تحصیلی باعث دستیابی به شغل معینی می شود ولی در برخی گروهای شغلی ظرفیت محدود است د ر نتیجه یک سری ویژگی های ثانویه مثل سن –جنس –خاستگاه اجتماعی وجود دارد که افراد اگر این ویژگی ها را نداشته باشند ولو این که مدرک تحصیلی را دارا باشند به حاشیه رانده می شوند . اگر تعداد دارندگان مدرک تحصیلی سریع تر از تعداد موقعیت های شغلی رشد کند ارزش مدرک کاسته می شود . ارزش مدرک تحصیلی به کل استفاده های اجتماعی بستگی می شود که از آن می شود .وقتی ارزش مدرک تحصیلی تنزل می یابد این امر به نفع عرضه کنندگان مشاغل است . .افرادبرای جلوگیری از ارزش مدرک تحصیلی خود باید از فروش قدرت کار خود اجتناب کنند اما تصمیم به بیکار ماندن چیزی شبیه به اعتصاب یک نفره است .چون مدرک همه دارو ندار آن هاست نمی توانند باور کنند که ارزش آن تنزل پیدا کرده البته قابل ذکر است که این افراد به علت کژپنداره خود یعنی ( زیاد برآورد کردن اهمیت درس ها ی خود –ارزش زیاد دادن به مدرک تحصیلی و امید بستن به آینده احتمالی ) در تنزل ارزش مدرک خود مشارکت دارند .در این جاست که اعضای یک نسل به فریفته شدن خود توسط نظام آموزشی پی میبرند و این بیداری و سر خوردگی به شکل های نا معلوم مبارزه و اعتراض و گریز جلوه می کند . افرادی که قربانی تنزل ارزش مدرک تحصیلی اند گاه برای گریز از این وضعیت به مشاغلی روی می آورند که چیزی بین کار دانشجویی و بوروکراسی است . البته این مشاغل برای کسانی کلید ورود قطعی است که بتوانند مهارتها و مدارج واقعی اجتماعی را به این مدارک ضمیمه کننند در این راستا می توان به پیدایش مجموعه کاملی از مشاغل زنانه و ایجا د بازار مشروع ویژگی های ظاهری و جسمانی اشاره کرد . در اینجاست که زیبایی در بازار کار ارزش می یابد و زنان از جذابیت خود عواید شغلی می برند و این تغییر در هنجارهای لباس پوشیدن باعث باز تعریف تصویر مشروع زنانگی می شود . گاهی اوقات هم افراد وارد بازار رقابت برای دست یابی به شغل می شوند که از قبل معلوم است که بازنده اند با این کار آنها تنها مشروعیت اهدافی را می پذیرند که صاحبان این مشاغل به سمت آن می روند .درنهایت چون می بینند به آن چه وعده داده شده به صورت عینی نمی رسند در اهداف گروه تردید می کنند و همین امر واژگونی حقیقی جدول ارزش ها را فراهم می کند . http://ftorange.blogfa.com/